(note: each and every word of this post has been written in the light of my own experience and limited knowledge, and not as a result of any research. therefore, this is meant to be a very subjective post. so, if your opinions differ, it is quite normal.)
my home is where my feet are. this is how i used to think always. the entire world belongs to me! vasudhaiva kutumbakam!!?? thus, saudi arabia also became my home for a while. but now it's time to say goodbye. i'm off. i may never return to this place again. first, to delhi from here. i can't resist the urge to meet rakhi, to hug and kiss her and cry(she will burst into tears the moment she sees me. then i too will fail in holding back my tears!). and i'll plant a peck on her mummy's brow too. i also want to hold her drunkard yet sweethearted papa tight to myself, though it will only be hours later that he would recognize me if he is in a drunken state. then from there, i have to dart off to my home in kerala.
this land has given a lot to me. and yet snatched away many things from me. looking back at this moment of parting, what do i see? what is the feeling i have for this country? is it love? or hate? sure, there are enough reasons to love this part of the world. and to hate.. yeah, unfortunately, there are enough reasons to hate it too. and i tried hard to hate it for all the ugly faces it has shown me, but in vain. i now know that a hundred excuses to hate it fail to hold water when juxtaposed against one single excuse to love it.
warning: what follows is an account of my little joys and sorrows here in this land, which can be an extremely dull read. to save yourself from being bored to death, stop reading here and just take an about turn and run for your life in whichever direction you want!
my lazy stroll through the street was transformed to hell by children who pelted stones at me. i didn't scold or admonish them. neither did i chase them and apply my hard knuckles on their impudent skulls. all that can hardly bring about any difference in them. in fact, they are totally oblivious to what they do. it is just one of the numerous things that they have been practising for centuries or even millennia. these are the same people who threw stones at the prophet. it is just one of their favourite pastimes to throw stones at foreigners who walk in the streets, especially asians, as they are mostly labourers who pursue comparatively low-grade jobs, and hence despicable, slaves, in their eyes. is slavery not being haram an excuse for this attitude? these people can't be beaten by anyone in their racist tendencies. how can a people who believe that tribes and clans are above all else and have fought battles with their own race for the sake of their honour and keep picking rows from time to time in their names respect those that belong to other races? it has been almost one and a half millennia since the quran told that man has been divided into tribes and sects only in order to identify each other and that the most high in rank before god is the one most alert in one's faith. but alas! somehow, they have missed the point.
but they have something that most of us lack. it is one of the most prominent factors that prevent me from harbouring any feelings of hatred towards them. pure, innocent love. once they love you, they love you so truly and blindly that they don't hesitate in making any number of sacrifices for you. many of them are so naive. is it this same naiveness that takes away from them any inhibition in hurling stones at the passers-by whenever they feel an urge to do so? this land gave me a bunch of good friends. their friendship is enough for me to forget all my wrath to all others here. there are some other sweet memories too. this land even gifted me one of her darling daughters as my sweetheart for a while, though i couldn't get even a glimpse of her face hidden in the veil even once in spite of exchanging love and fondness and caring for each other for months. here, even love is incomplete when one has to bother about making sure from time to time that one's head still rests intact upon one's shoulders.
then there are those mutawwas(religious police) that prevent one from enjoying an evening outdoors. it's a rule that all shops and commercial establishments be closed when the call for prayer is heard from the mosques' loudspeakers. only after the prayers are over, i.e., after around half an hour, are they allowed to be reopened. during this time, the mutawwa-jeeps keep patrolling in the streets to check for any shops that are not closed and subject their owners to penalty. and, if they spot anyone loitering around without going to mosque to attend the prayers, they will be caught and taken with them. and prayers are there five times a day. when this is the present scenario of things, how could one be able to spend an evening outside breathing some fresh air? furthermore, there are no parks for loners. entry to parks is restricted to families only.
even refraining from going out and sitting in one's own room blogging away the time is risky in this place. and, what significance could a blog be of where there is no freedom of expression? yet, when the urge was too strong to resist, i too started a blog for the first time. in myspace( i never knew about blogger back then). but soon, somehow i started getting the uneasy feeling that my blog too was being under surveillance like many other websites. the long-bearded clerics were the people that controlled all internet services(it was only two or three months ago that the control was transferred to the communications department). so, all signals of my blog as well as webpages i visited had to pass through the servers of these clerics. when i heard the dreadful sounds of my heart thumping harder and harder, i looked no further. i deleted my blog straightaway. and burnt my precious handwritten diary too. and blogging remained just a dream for months. but dreams die hard. and i made yet another blog. this time in blogger. i started blogging anew with great care and alertness. still i kept getting the feeling that there was something wrong with my blog that might land me in trouble. in a short time, statcounter showed me that readers from some saudi i.p. addresses were spending hours diligently reading each and every post of mine. my heart started racing again. but this time, more than fear, disappointment and grief engulfed me. i didn't want to delete my blog once again. instead i started deleting one by one all the posts that others might 'feel bad about' or 'offensive'. but then, after this process, when i had a look at my blog, i felt as if i was looking at a blog written by someone else. it didn't look like mine at all. without further ado, i went to settings -> delete blog. and that was it! thus my second blog too vanished into thin air. both times, were there actually any authorities monitoring me? i can never be sure. perhaps it was all just my fear. anyway, once again, i lost all my connection with blogging for months. until i found out that there was an option to make use of a password and lock your blog. immediately i started yet another blog. before making any other settings, i switched off the feed. none other than me should read my blog! then i applied the password and locked my blog. none other than me should visit my blog! it's only after doing these that i made all other settings and started blogging again for the third time. and i blogged peacefully and secretly for several months. and i alone visited it and read it as a personal diary. by this time, it had been a little more than a year since king abdulla had sworn in as the new ruler of saudi arabia. and all had been witnessing the numerous steps of reforms taken by this liberal king unlike earlier monarchs in order to liberate the people from the shackles of ignorance and age-old orthodox superstitions and to march the country in the path of progress and modernity. human rights and freedom of expression started to be valued at least once in a while. journalists being taken prisoners for writing honest -- yet unpalatable to some -- accounts of what was going around started becoming a thing of history. like many others, i too drew a great deal of courage and fresh energy from all this. i couldn't wait further. i simply abandoned my password and kept the blog wide open for the world to see. and this very blog you are reading right now is it. but nervertheless nobody can be completely sure about anything. anything can happen any moment here. even today, i am startled by an unusual sound of something stirring nearby, irrespective of whether it is at the residence or the workplace or outdoors. each night i go to bed listening to the frightening sounds of my heavy heratbeats fearful of the dreaded knock at the door any moment.
nature has been always there to turn to when trust and confidence in humans seemed not to work. on one hand, even as the thick green of the date palms brought a glint to the eyes, i couldn't help but bow in the overwhelming awe elicited by the expanse of the sand dunes of the vast desert on the other. the queer pleasant feeling when the scorching summer wind blows past my face burning it is something i'm going to miss when i'm back home. the freedom to worship god could be the ultimate freedom one can expect here. there is hardly any considerable freedom in most other matters. hence i had to create a cute little closed world of my own. i savoured the nectar of the life in my own private little world. i learned to love loneliness. as osho says, it is not loneliness, but aloneness. loneliness is when you feel bored of it. it is when nobody is there with you. but aloneness is when you have yourself for company. it is when you enjoy being alone. as the saying goes, loneliness is not when you are alone and feel a gap between you and others, but when you feel a gap between you and yourself. perhaps i have always loved solitude, but back home there are rare chances of being alone. perhaps that is why i failed to notice it. now when i go back, searching for solitude is going to be one of my hard tasks.
i can't finish this post without jotting a few lines about the beloved monarch, king abdulla. he has been one of the reasons for me to love this country. all the previous rulers of this kingdom were living in their own closed worlds. with few diplomatic and friendly relationships with other countries, this nation remained an isolated island in the international scenario of things. which meant that even if someone attacked the kingdom that is weak in defence from outside, there will hardly be any country that would utter even a word in their favour, not to mention extend any support. perhaps it is a deep understanding of this drawback that set the new king on a round of trips around the nations, especially the third-world ones, of the world immediately after swearing in. he has been successful in forging a strong, cherishable bond with india within this short period of time. for the first time in the history of this nation where a female is not free to move around in public without a male chaperon from her family, a group of fifty female students from here made a trip to india to study about the country, without the black abaya that covers the body from head to toe or the veil that keeps the face hidden. a lot of girls work in various establishments today whereas it was forbidden until recently. where a lack of higher education facilities paved the path for the intellectual invasion from the west, abdulla took special interests in designing speedy proposals for new universities as a major step in the direction of moulding a self-reliant nation whose number of major universities could be counted with the fingers of a single hand. the freedom of the mass media such as newspapers and the internet is on the rise. whereas only about two years ago taking journalists prisoners was a usual news, now it has become history. blogger.com used to be blocked time and again. that has also moved to oblivion now. the practice of blocking blogs has also ended. the control of the internet network of the country which had been under the ministry of religious affairs until only a few months ago has now been transferred to the information ministry. the national tv channel that once aired not much other than quran recitation has now programs wherein mixed groups of boys and girls hold discussions on serious issues of the country. two human rights committees exist in saudi today. people don't hesitate anymore to approach the monarch directly in cases where they are denied justice. in a country devoid of cinema halls a film festival was conducted for the first time. even a fashion parade was held(eventhough only female spectators were allowed). book fairs are being conducted in a land where books, reading, readers, library, bookshops, all are rare species. in a nation whose constitution is the quran, the edicts of the clergy are rulings from the divine itself. but king abdulla intervened in many cases where the accused were innocent viewed from a human angle, although the religious judges had pronounced a decree of punishment for them, and unconditionally released them. there were no actions against the crimes of the clergy themselves until recent times. they were always considered above law, blemishless. but now, a group of clerics is facing trial in the court for crimes allegedly committed by them -- yet another first in saudi history. no doubt if the voluntary efforts made by the king in establishing friendship and unity among the middle-east nations that are at odds with each other continue the same way as now, he is going to win the nobel peace prize in the next five or ten years. i guess never has a ruler existed in this country who has been so loved and accepted by the expatriates and the citizens alike.
nevertheless there is a long way to go yet. and there is no idea as to how long it's going to take.
this is my final post from saudi arabia. it is a very very very incomplete and imperfect one. i have presented herein only a very vague profile of things. there are hundreds other reasons for me to like as well as dislike this nation. an attempt to state all of them will make this a tiringly lengthy post. moreover, i have not enough time for such an endeavour.
anyway, saudi, time's up. bye bye.
i love you!
and also hate,.. err..no.. still trying to hate, you!
my home is where my feet are. this is how i used to think always. the entire world belongs to me! vasudhaiva kutumbakam!!?? thus, saudi arabia also became my home for a while. but now it's time to say goodbye. i'm off. i may never return to this place again. first, to delhi from here. i can't resist the urge to meet rakhi, to hug and kiss her and cry(she will burst into tears the moment she sees me. then i too will fail in holding back my tears!). and i'll plant a peck on her mummy's brow too. i also want to hold her drunkard yet sweethearted papa tight to myself, though it will only be hours later that he would recognize me if he is in a drunken state. then from there, i have to dart off to my home in kerala.
this land has given a lot to me. and yet snatched away many things from me. looking back at this moment of parting, what do i see? what is the feeling i have for this country? is it love? or hate? sure, there are enough reasons to love this part of the world. and to hate.. yeah, unfortunately, there are enough reasons to hate it too. and i tried hard to hate it for all the ugly faces it has shown me, but in vain. i now know that a hundred excuses to hate it fail to hold water when juxtaposed against one single excuse to love it.
warning: what follows is an account of my little joys and sorrows here in this land, which can be an extremely dull read. to save yourself from being bored to death, stop reading here and just take an about turn and run for your life in whichever direction you want!
my lazy stroll through the street was transformed to hell by children who pelted stones at me. i didn't scold or admonish them. neither did i chase them and apply my hard knuckles on their impudent skulls. all that can hardly bring about any difference in them. in fact, they are totally oblivious to what they do. it is just one of the numerous things that they have been practising for centuries or even millennia. these are the same people who threw stones at the prophet. it is just one of their favourite pastimes to throw stones at foreigners who walk in the streets, especially asians, as they are mostly labourers who pursue comparatively low-grade jobs, and hence despicable, slaves, in their eyes. is slavery not being haram an excuse for this attitude? these people can't be beaten by anyone in their racist tendencies. how can a people who believe that tribes and clans are above all else and have fought battles with their own race for the sake of their honour and keep picking rows from time to time in their names respect those that belong to other races? it has been almost one and a half millennia since the quran told that man has been divided into tribes and sects only in order to identify each other and that the most high in rank before god is the one most alert in one's faith. but alas! somehow, they have missed the point.
but they have something that most of us lack. it is one of the most prominent factors that prevent me from harbouring any feelings of hatred towards them. pure, innocent love. once they love you, they love you so truly and blindly that they don't hesitate in making any number of sacrifices for you. many of them are so naive. is it this same naiveness that takes away from them any inhibition in hurling stones at the passers-by whenever they feel an urge to do so? this land gave me a bunch of good friends. their friendship is enough for me to forget all my wrath to all others here. there are some other sweet memories too. this land even gifted me one of her darling daughters as my sweetheart for a while, though i couldn't get even a glimpse of her face hidden in the veil even once in spite of exchanging love and fondness and caring for each other for months. here, even love is incomplete when one has to bother about making sure from time to time that one's head still rests intact upon one's shoulders.
then there are those mutawwas(religious police) that prevent one from enjoying an evening outdoors. it's a rule that all shops and commercial establishments be closed when the call for prayer is heard from the mosques' loudspeakers. only after the prayers are over, i.e., after around half an hour, are they allowed to be reopened. during this time, the mutawwa-jeeps keep patrolling in the streets to check for any shops that are not closed and subject their owners to penalty. and, if they spot anyone loitering around without going to mosque to attend the prayers, they will be caught and taken with them. and prayers are there five times a day. when this is the present scenario of things, how could one be able to spend an evening outside breathing some fresh air? furthermore, there are no parks for loners. entry to parks is restricted to families only.
even refraining from going out and sitting in one's own room blogging away the time is risky in this place. and, what significance could a blog be of where there is no freedom of expression? yet, when the urge was too strong to resist, i too started a blog for the first time. in myspace( i never knew about blogger back then). but soon, somehow i started getting the uneasy feeling that my blog too was being under surveillance like many other websites. the long-bearded clerics were the people that controlled all internet services(it was only two or three months ago that the control was transferred to the communications department). so, all signals of my blog as well as webpages i visited had to pass through the servers of these clerics. when i heard the dreadful sounds of my heart thumping harder and harder, i looked no further. i deleted my blog straightaway. and burnt my precious handwritten diary too. and blogging remained just a dream for months. but dreams die hard. and i made yet another blog. this time in blogger. i started blogging anew with great care and alertness. still i kept getting the feeling that there was something wrong with my blog that might land me in trouble. in a short time, statcounter showed me that readers from some saudi i.p. addresses were spending hours diligently reading each and every post of mine. my heart started racing again. but this time, more than fear, disappointment and grief engulfed me. i didn't want to delete my blog once again. instead i started deleting one by one all the posts that others might 'feel bad about' or 'offensive'. but then, after this process, when i had a look at my blog, i felt as if i was looking at a blog written by someone else. it didn't look like mine at all. without further ado, i went to settings -> delete blog. and that was it! thus my second blog too vanished into thin air. both times, were there actually any authorities monitoring me? i can never be sure. perhaps it was all just my fear. anyway, once again, i lost all my connection with blogging for months. until i found out that there was an option to make use of a password and lock your blog. immediately i started yet another blog. before making any other settings, i switched off the feed. none other than me should read my blog! then i applied the password and locked my blog. none other than me should visit my blog! it's only after doing these that i made all other settings and started blogging again for the third time. and i blogged peacefully and secretly for several months. and i alone visited it and read it as a personal diary. by this time, it had been a little more than a year since king abdulla had sworn in as the new ruler of saudi arabia. and all had been witnessing the numerous steps of reforms taken by this liberal king unlike earlier monarchs in order to liberate the people from the shackles of ignorance and age-old orthodox superstitions and to march the country in the path of progress and modernity. human rights and freedom of expression started to be valued at least once in a while. journalists being taken prisoners for writing honest -- yet unpalatable to some -- accounts of what was going around started becoming a thing of history. like many others, i too drew a great deal of courage and fresh energy from all this. i couldn't wait further. i simply abandoned my password and kept the blog wide open for the world to see. and this very blog you are reading right now is it. but nervertheless nobody can be completely sure about anything. anything can happen any moment here. even today, i am startled by an unusual sound of something stirring nearby, irrespective of whether it is at the residence or the workplace or outdoors. each night i go to bed listening to the frightening sounds of my heavy heratbeats fearful of the dreaded knock at the door any moment.
nature has been always there to turn to when trust and confidence in humans seemed not to work. on one hand, even as the thick green of the date palms brought a glint to the eyes, i couldn't help but bow in the overwhelming awe elicited by the expanse of the sand dunes of the vast desert on the other. the queer pleasant feeling when the scorching summer wind blows past my face burning it is something i'm going to miss when i'm back home. the freedom to worship god could be the ultimate freedom one can expect here. there is hardly any considerable freedom in most other matters. hence i had to create a cute little closed world of my own. i savoured the nectar of the life in my own private little world. i learned to love loneliness. as osho says, it is not loneliness, but aloneness. loneliness is when you feel bored of it. it is when nobody is there with you. but aloneness is when you have yourself for company. it is when you enjoy being alone. as the saying goes, loneliness is not when you are alone and feel a gap between you and others, but when you feel a gap between you and yourself. perhaps i have always loved solitude, but back home there are rare chances of being alone. perhaps that is why i failed to notice it. now when i go back, searching for solitude is going to be one of my hard tasks.
i can't finish this post without jotting a few lines about the beloved monarch, king abdulla. he has been one of the reasons for me to love this country. all the previous rulers of this kingdom were living in their own closed worlds. with few diplomatic and friendly relationships with other countries, this nation remained an isolated island in the international scenario of things. which meant that even if someone attacked the kingdom that is weak in defence from outside, there will hardly be any country that would utter even a word in their favour, not to mention extend any support. perhaps it is a deep understanding of this drawback that set the new king on a round of trips around the nations, especially the third-world ones, of the world immediately after swearing in. he has been successful in forging a strong, cherishable bond with india within this short period of time. for the first time in the history of this nation where a female is not free to move around in public without a male chaperon from her family, a group of fifty female students from here made a trip to india to study about the country, without the black abaya that covers the body from head to toe or the veil that keeps the face hidden. a lot of girls work in various establishments today whereas it was forbidden until recently. where a lack of higher education facilities paved the path for the intellectual invasion from the west, abdulla took special interests in designing speedy proposals for new universities as a major step in the direction of moulding a self-reliant nation whose number of major universities could be counted with the fingers of a single hand. the freedom of the mass media such as newspapers and the internet is on the rise. whereas only about two years ago taking journalists prisoners was a usual news, now it has become history. blogger.com used to be blocked time and again. that has also moved to oblivion now. the practice of blocking blogs has also ended. the control of the internet network of the country which had been under the ministry of religious affairs until only a few months ago has now been transferred to the information ministry. the national tv channel that once aired not much other than quran recitation has now programs wherein mixed groups of boys and girls hold discussions on serious issues of the country. two human rights committees exist in saudi today. people don't hesitate anymore to approach the monarch directly in cases where they are denied justice. in a country devoid of cinema halls a film festival was conducted for the first time. even a fashion parade was held(eventhough only female spectators were allowed). book fairs are being conducted in a land where books, reading, readers, library, bookshops, all are rare species. in a nation whose constitution is the quran, the edicts of the clergy are rulings from the divine itself. but king abdulla intervened in many cases where the accused were innocent viewed from a human angle, although the religious judges had pronounced a decree of punishment for them, and unconditionally released them. there were no actions against the crimes of the clergy themselves until recent times. they were always considered above law, blemishless. but now, a group of clerics is facing trial in the court for crimes allegedly committed by them -- yet another first in saudi history. no doubt if the voluntary efforts made by the king in establishing friendship and unity among the middle-east nations that are at odds with each other continue the same way as now, he is going to win the nobel peace prize in the next five or ten years. i guess never has a ruler existed in this country who has been so loved and accepted by the expatriates and the citizens alike.
nevertheless there is a long way to go yet. and there is no idea as to how long it's going to take.
this is my final post from saudi arabia. it is a very very very incomplete and imperfect one. i have presented herein only a very vague profile of things. there are hundreds other reasons for me to like as well as dislike this nation. an attempt to state all of them will make this a tiringly lengthy post. moreover, i have not enough time for such an endeavour.
anyway, saudi, time's up. bye bye.
i love you!
and also hate,.. err..no.. still trying to hate, you!
the tents of bedouins
മരുഭൂമിയിലെ ബദുക്കളുടെ കൂടാരങ്ങള്
.
mighty waves and tiny ripples
വന്തിരമാലകളും കുഞ്ഞോളങ്ങളും
.
the ship
കപ്പല്
.
date-palm groves
കണ്ണിനു കുളിരേകും ഈന്തപ്പനത്തോപ്പുകള്
.
saudi females (sometimes i call them black ghosts (not to ridicule, just for fun :) )
സൗദിസ്ത്രീകള് (ഇവരെ ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഞാന് കറുത്തഭൂതങ്ങള് എന്നു വിളിക്കുന്നു(പരിഹസിക്കാനല്ല, തമാശയ്ക്ക് :) ).
saudi males (sometimes i call them white ghosts (not to ridicule, just for fun :) ) 
സൗദിപുരുഷന്മാര് (ഇവരെ ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഞാന് വെളുത്തഭൂതങ്ങള് എന്നു വിളിക്കുന്നു(പരിഹസിക്കാനല്ല, തമാശയ്ക്ക് :) )
.
it's the season of dates..
കാരക്ക കായ്ക്കുന്ന നാടിന്റേ... മധുവൂറും കിസ്സ പറഞ്ഞാട്ടേ.. :)
.
a sulaimani break !
ഒരു സുലൈമാനി ബ്രെയ്ക്ക് !
.
an arab and his kids enjoying a leisure horsecart-ride: a scene from a park
ഒരറബിയും മക്കളും കുതിരവണ്ടിയില് ഉല്ലാസസവാരിയില്: ഒരു പാര്ക്കിലെ ദൃശ്യം
.
a rock-carved poem by nature
പ്രകൃതി കല്ലില് കൊത്തിവെച്ച കവിത
.
a kabsa break!
ഒരു കബ്സ ബ്രെയ്ക്ക്!
.
sunset in the oasis
മരുപ്പച്ചയിലെ സൂര്യാസ്തമയം
.
the ruler of the hearts: king abdullah
അബ്ദുള്ളാരാജാവ്: ഹൃദയങ്ങളെ ഭരിക്കുന്ന ഭരണാധികാരി
(അറിയിപ്പ്: ഇതിലുള്ള ഓരോ വാക്കും എന്റെ സ്വന്തം അനുഭവത്തിന്റെയും പരിമിതമായ അറിവിന്റെയും വെളിച്ചത്തിലെഴുതിയതാണ്; ഒരു ഗവേഷണത്തിന്റെയോ പഠനത്തിന്റെയോ ഫലമായി ഉണ്ടായതല്ല. അതുകൊണ്ട് തന്നെ ഇത് വളരെ വ്യക്തിനിഷ്ടമായ ഒരു പോസ്റ്റാണ്. അപ്പോള് നിങ്ങളുടെ വീക്ഷണത്തില് വ്യത്യാസങ്ങളുണ്ടെങ്കില് അത് സ്വാഭാവികം മാത്രം)
എന്റെ കാല് കുത്തിയിരിക്കുന്നിടം എന്റെ നാട്. അങ്ങനെ ഞാന് എപ്പോഴും കരുതിയിരുന്നു. ലോകം മുഴുവന് എന്റേത്. വസുധൈവ കുടുംബകം!!?? അങ്ങനെ സൗദി അറേബ്യയും കുറച്ചുനാളത്തേക്ക് എന്റെ നാടായി മാറി. പക്ഷേ ഇപ്പോള് വിടപറയാന് സമയമായിരിക്കുന്നു. ഞാന് പോകുന്നു. ഇനിയൊരിക്കലും ഇങ്ങോട്ട് തിരിച്ചുവന്നുവെന്നു വരില്ല. ആദ്യം ഡെല്ഹിയിലേക്ക്. രാഖിയെ കാണണം. കെട്ടിപ്പിടിച്ച് ഉമ്മവെക്കണം, കരയണം(എന്നെ കാണുമ്പോഴേ അവള് കരയും, അപ്പോള് ഞാനും കരഞ്ഞുപോകും!). അവളുടെ മമ്മിയുടെ നെറ്റിയിലും ചുംബിക്കണം. മുഴുകുടിയനെങ്കിലും തങ്കം പോലത്തെ ഹൃദയമുള്ള അവളുടെ പപ്പയെയും കെട്ടിപ്പുണരണം (ലഹരിയിലാണെങ്കില് പുണര്ന്നത് ഞാനാണെന്ന് അറിയുക മണിക്കൂറുകള് കഴിഞ്ഞ് ലഹരിയിറങ്ങുമ്പോഴായിരിക്കും, എങ്കിലും). എന്നിട്ട് അവിടെനിന്ന് കേരളത്തിലേക്ക്, വീട്ടിലേക്ക് പോകണം.
ഈ നാട് എനിക്ക് പലതും തന്നു. പലതും തട്ടിപ്പറിച്ചു. പിരിയുന്ന ഈ വേളയില് ഒന്ന് തിരിഞ്ഞുനോക്കുമ്പോള്, ഈ നാടിനോട് എനിക്ക് എന്തു വികാരമാണുള്ളത്. സ്നേഹമോ വെറുപ്പോ? സ്നേഹിക്കാന് വേണ്ടുവോളം കാരണങ്ങളുണ്ട്. വെറുക്കാന്.... വെറുക്കാനും വേണ്ടുവോളം കാരണങ്ങളുണ്ട്. വെറുക്കണമെന്ന് ആഗ്രഹമുണ്ട്. വെറുക്കാന് ശ്രമിച്ചുനോക്കി. എങ്കിലും പറ്റിയില്ല. വെറുക്കാന് നൂറു കാരണമുണ്ടെങ്കിലും സ്നേഹിക്കാനുള്ള ഒരു കാരണം മതി അതൊക്കെ നിഷ്പ്രഭമാക്കാന് എന്നു മനസ്സിലായി.
മുന്നറിയിപ്പ്: ഇനി എന്റെ പരിഭവങ്ങളുടെയും കൊച്ചുകൊച്ചുസന്തോഷങ്ങളുടെയും ഭാണ്ഡം ഞാന് അഴിക്കാന് പോകുകയാണ്. ബോറടി താങ്ങാന് തയ്യാറല്ലെങ്കില് വായനനിര്ത്തി ഇവിടെത്തന്നെ അബൗട്ട് ടേണ് അടിച്ച് വേറെയെങ്ങോട്ടെങ്കിലും ഓടിരക്ഷപ്പെടുക!
വഴിയിലൂടെ നടന്നുപോയപ്പോള് സൗദിക്കുട്ടികള് കല്ലെറിഞ്ഞു. ഞാന് അവരെ ചീത്തവിളിച്ചില്ല. ഓടിച്ചിട്ടുപിടിച്ച് തലക്ക് കിഴുക്കിയില്ല. അതൊന്നും ചെയ്തതുകൊണ്ട് ഒരു മാറ്റവും അവര്ക്ക് വരാനില്ല. അവര് ചെയ്യുന്നത് എന്താണെന്ന് അവര്ക്ക് ഒരുപിടിയുമില്ല. ഇന്നലെമുതലൊന്നുമല്ല, നൂറ്റാണ്ടുകളോ സഹസ്രാബ്ദങ്ങള് തന്നെയോ ആയിട്ട് അവര് പിന്തുടര്ന്നുവരുന്ന ചില അനാവശ്യകാര്യങ്ങളിലൊന്ന് മാത്രമാണിത്. പ്രവാചകനെപ്പോലും കല്ലെറിഞ്ഞോടിച്ചവരല്ലെ. വഴിയിലൂടെ പോകുന്ന വിദേശികളെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഏഷ്യക്കാരെ കല്ലെറിയുക കുട്ടികളുടെ ഒരു നേരമ്പോക്ക് മാത്രം. കാരണം ആ വിദേശികളില് കൂടുതലും കൂലിവേല ചെയ്യുന്നവരാണ്, അതുകൊണ്ട് അവരുടെ ദൃഷ്ടിയില് നികൃഷ്ടര്, അടിമകള്! അടിമത്തം ഹറാമല്ലല്ലോ, അതുകൊണ്ടായിരിക്കാം. പോരാത്തതിന് വംശീയവിവേചനത്തിന്റെ കാര്യത്തില് ഇവരെ ആര്ക്ക് തോല്പ്പിക്കാന് കഴിയും? ഗോത്രവും ജാതിയും തറവാട്ടുമഹിമയും എല്ലാറ്റിനേക്കാളും വലുതെന്ന് കരുതുന്ന, അതിന്റെയൊക്കെ പേരില് സ്വന്തം വംശത്തില്പ്പെട്ടവരോടുതന്നെ യുദ്ധങ്ങള് ചെയ്തിട്ടുള്ള, ഇന്നും കലഹിക്കുന്ന, ഇവര് മറ്റുള്ള വംശങ്ങളില്പ്പെട്ട ആള്ക്കാരെ എങ്ങനെ ബഹുമാനിക്കാന്? മനുഷ്യനെ വിവിധഗോത്രങ്ങളും സമുദായങ്ങളും ഒക്കെ ആക്കിമാറ്റിയത് പരസ്പരം തിരിച്ചറിയുന്നതിനുവേണ്ടിമാത്രമാണെന്നും ദൈവത്തിന്റെ മുന്നില് ഏറ്റവും മഹത്വമുള്ളവന് ഏറ്റവും വിശ്വാസമുള്ളവന് മാത്രമാണെന്നും ഖുറാന് പറഞ്ഞുവെച്ചിട്ട് ഏതാണ്ട് ഒന്നര സഹസ്രാബ്ദമായി. ഇതുവരെ അവര്ക്ക് അതിന്റെ പൊരുള് മനസ്സിലായില്ല.
എങ്കിലും ഇവര്ക്കൊന്നുണ്ടല്ലോ നമുക്കു പലര്ക്കും ഇല്ലാത്തത്. ആ ഒന്നുതന്നെയാണ് ഇവരെ വെറുക്കുന്നതില്നിന്ന് എന്നെ ശക്തമായി തടഞ്ഞുനിര്ത്തുന്നത്. കറയില്ലാത്ത സ്നേഹം. സ്നേഹിച്ചുപോയാല് പിന്നെ ഹൃദയം പറിച്ച് കൈയ്യിലെടുത്തുവെച്ചുതരും. അഥവാ ശുദ്ധമനസ്സ്. ആ ശുദ്ധസ്വഭാവം കൊണ്ടുതന്നെയാണോ എറിയണമെന്നുതോന്നുമ്പോള് മുന്നും പിന്നും നോക്കാതെ കല്ലെടുത്തെറിയുന്നത്? ഒരുപിടി നല്ല സുഹൃത്തുക്കളെ തന്നു ഈ നാട്. അവരുടെ സ്നേഹം മതി ബാക്കിയുള്ള എല്ലാവരോടുമുള്ള ദേഷ്യം മാഞ്ഞുപോകാന്. പിന്നെ, മറ്റു ചില നല്ല ഓര്മ്മകളും കൂട്ടിനുണ്ട്. ഇവളുടെ ഒരു പ്രിയപുത്രിയെ ഒരു കാമിനിയായിപ്പോലും അല്പകാലത്തേക്ക് ഈ നാട് എനിക്ക് തന്നു. മാസങ്ങളോളം സല്ലപിച്ചിട്ടും സ്നേഹം പങ്കുവെച്ചിട്ടും ഒരു തവണപോലും മുഖത്തെ മൂടുപടം മാറ്റി മുഖമൊന്നു കാണാന് കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കിലും! തല കഴുത്തിനുമുകളില്ത്തന്നെയുണ്ട് എന്ന് കൂടെക്കൂടെ ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിന്റെ ബദ്ധപ്പാടിനിടയില് പ്രണയം പോലും എത്ര അപൂര്ണ്ണമായിപ്പോകുന്നു.
പുറത്തിറങ്ങി ഉലാത്താന് താല്പര്യമില്ലാത്തത് കല്ലെറിയുന്നതുകൊണ്ട് മാത്രമല്ല, മതപ്പോലീസിന്റെ ശല്യം കൊണ്ടുകൂടിയാണ്. നമസ്കാരത്തിനായി ബാങ്ക് വിളിച്ചാല് കടകളും മറ്റു സ്ഥാപനങ്ങളും ഒക്കെ അടച്ചുപൂട്ടുക എന്നാണ് നിയമം. അരമണിക്കൂറെങ്കിലും കഴിഞ്ഞ്, പള്ളിയില് പ്രാര്ഥന കഴിയുമ്പോഴേ തുറക്കാന് അനുവാദമുള്ളൂ. അടക്കാത്ത കടകളെ നിര്ബന്ധിച്ചടപ്പിക്കാനും ശിക്ഷാനടപടികള്ക്ക് വിധേയമാക്കാനും വണ്ടിയില് റോന്തുചുട്ടുന്ന മുത്തവ്വമാര്(മതപ്പോലീസുകാര്) ആരെയെങ്കിലും പള്ളിയില് പോകാതെ നില്ക്കുന്നതുകണ്ടാല് പിടിച്ചുകൊണ്ടുപോകും. പ്രാര്ത്ഥന ഒരുദിവസത്തില് അഞ്ചുനേരമുണ്ടുതാനും. ഈ ചുറ്റുപാടില് എങ്ങനെയാണ് പുറത്തുപോയി ശുദ്ധവായു ശ്വസിച്ചുകൊണ്ട് ഒരു സായാഹ്നമാസ്വദിക്കുന്നത്? പിന്നെ, പാര്ക്കുകള് കുടുംബസമേതമായി പോകുന്നവര്ക്ക് മാത്രം പ്രവേശനമുള്ള സ്ഥലമാണ്. ഒറ്റക്കു പോകുന്നവര്ക്കോ ബാചലേഴ്സിനോ അവിടെ പ്രവേശനം നിഷിദ്ധം!
പുറത്തെങ്ങും പോകാതെ മുറിയിലിരുന്ന് ബ്ലോഗെഴുതുകയോ മറ്റോ ചെയ്യാമെന്നുവെച്ചാല്പ്പോലും എത്ര പേടിക്കണം. അഭിപ്രായസ്വാതന്ത്ര്യമില്ലാത്ത രാജ്യത്ത് ബ്ലോഗിനെന്തര്ത്ഥം. എങ്കിലും ആഗ്രഹം പിടിച്ചുനിര്ത്താന് പറ്റാതായപ്പോള് ആദ്യമായി ഒരു ബ്ലോഗ് തുടങ്ങി. myspace-ല്.(blogger-നെക്കുറിച്ച് അറിയില്ലായിരുനു എനിക്ക്). പക്ഷേ അധികം വൈകാതെതന്നെ ആരൊക്കെയോ എന്റെ ബ്ലോഗ് കാര്യമായി നിരീക്ഷിക്കുന്നോ എന്ന് എനിക്കുതോന്നി. മതവകുപ്പിലെ താടിനീട്ടിയ മതമേധാവികളാണ് ഇന്റര്നറ്റ് നിയന്ത്രിച്ചിരുന്നത്(രണ്ടുമൂന്നു മാസം മുന്പ് മാത്രമാണ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷന്സ് വകുപ്പിലേക്ക് നിയന്ത്രണം കൈമാറിയത്). അപ്പോള് എന്റെ ബ്ലോഗിന്റെയും ഞാന് സന്ദര്ശിക്കുന്ന വെബ്സൈറ്റുകളുടെയും എല്ലാ സിഗ്നലുകളും മതമേധാവികളുടെ സര്വറില്ക്കൂടി കടന്നുവേണം വരാനും പോകാനും. ഹൃദയം പടപടാ ഇടിച്ചുതുടങ്ങിയപ്പോള് ഒന്നും ആലോചിക്കാന് നില്ക്കാതെ ബ്ലോഗ് ഞാന് ഡിലീറ്റ് ചെയ്തു. എഴുതിയിരുന്ന പ്രിയപ്പെട്ട ഡയറിയും കത്തിച്ചു. പിന്നെ കുറച്ചുമാസങ്ങള് ബ്ലോഗെഴുത്ത് ഒരു സ്വപ്നം മാത്രമായി മനസ്സില് അവശേഷിച്ചു. പക്ഷേ സ്വപ്നങ്ങളെ കുഴിച്ചുമൂടുന്നതില് ആരെങ്കിലും വിജയിച്ചിട്ടുണ്ടോ. മാസങ്ങള്ക്കുശേഷം വീണ്ടും ഉണ്ടാക്കി ഒരു ബ്ലോഗ്. ഇത്തവണ blogger-ല്. കഴിയുന്നതും സൂക്ഷിച്ച് ബ്ലോഗെഴുതാന് തുടങ്ങി. എന്നിട്ടും എന്തോ ഒക്കെ കുഴപ്പങ്ങള് എന്റെ ബ്ലോഗിന് ഉള്ളതുപോലെ തോന്നി. അധികം കഴിയുന്നതിനുമുന്പെ statcounter എനിക്ക് കാണിച്ചുതന്നു സൗദിയിലെ ചില ഐപ്പി അഡ്രസ്സുകളില്നിന്ന് ആരൊക്കെയോ മണിക്കൂറുകളോളം കുത്തിയിരുന്ന് എന്റെ ഓരോ പോസ്റ്റും വായിക്കുന്നുവെന്ന്. വീണ്ടും ഹൃദയം പടപടാ ഇടിക്കാന് തുടങ്ങി. ഇപ്രാവശ്യം ഭയത്തേക്കാളും കൂടുതല് ദുഃഖവും നിരാശയുമാണ് തോന്നിയത്. ബ്ലോഗ് വീണ്ടും ഡിലീറ്റ് ചെയ്യാന് മനസ്സനുവദിച്ചില്ല. അതുകൊണ്ട് ആര്ക്കെങ്കിലും പ്രശ്നമായി തോന്നാനിടയുള്ള പോസ്റ്റുകള് ഓരോന്നും കുത്തിയിരുന്ന് ഡിലീറ്റ് ചെയ്തു. ബാക്കിയുള്ള പോസ്റ്റുകളെ അങ്ങനെ തന്നെ വെച്ചു. പക്ഷെ അതിനുശേഷം ബ്ലോഗ് മൊത്തത്തില് ഒന്നോടിച്ചുനോക്കിയപ്പോള് അതെന്റെ ബ്ലോഗ് പോലെ തോന്നിയില്ല. മറ്റാരുടെയോ ബ്ലോഗ് വായിക്കുന്നതുപോലെ തോന്നി. പിന്നെ വൈകിയില്ല. settings-> delete blog. അങ്ങനെ ആ ബ്ലോഗിനോടും വിടപറഞ്ഞു. പക്ഷേ രണ്ടുതവണയും യഥാര്ത്ഥത്തില് ഞാനുദ്ദേശിച്ച രീതിയില് ആരെങ്കിലും എന്നെ നിരീക്ഷിക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നോ? ഒരുപക്ഷേ എല്ലാം എന്റെ തോന്നലായിരുന്നിരിക്കാം. ഏതായാലും വീണ്ടും മാസങ്ങളോളം ബ്ലോഗിങ്ങും ഞാനും തമ്മില് യാതൊരു ബന്ധവുമുണ്ടായില്ല. അതിനുശേഷമാണ് ബ്ലോഗ് പാസ്സ്വേഡിട്ട് ലോക്ക് ചെയ്യാനുള്ള സംവിധാനം വന്നത് അഥവാ ആ സംവിധാനം എന്റെ ശ്രദ്ധയില്പ്പെട്ടത്. അങ്ങനെ വീണ്ടും തുടങ്ങി മറ്റൊരു ബ്ലോഗ്. ആദ്യമേ സെറ്റിങ്ങ്സില് പോയി feed ഓഫ് ചെയ്തുവെച്ചു. ഞാനല്ലാതെ മറ്റൊരാളും എന്റെ ഒരു പോസ്റ്റും വായിക്കണ്ട! പാസ്സ്വേഡിട്ട് ലോക്ക് ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. ഞാനല്ലാതെ മറ്റാരും എന്റെ ബ്ലോഗ് സന്ദര്ശിക്കണ്ട! അങ്ങനെ കുറച്ചുമാസം അടച്ചുപൂട്ടിയിരുന്ന് ബ്ലോഗ് ചെയ്തു. ഒരു സ്വകാര്യഡയറിയെന്ന പോലെ ഞാന് മാത്രം അത് സന്ദര്ശിക്കുകയും വായിക്കുകയും ചെയ്തു. പക്ഷേ ഈ സമയമായപ്പോഴേക്കും അബ്ദുള്ള രാജാവ് അധികാരമേറ്റിട്ട് ഒരുവര്ഷം കഴിഞ്ഞിരുന്നു. സൗദിയുടെ ചരിത്രത്തില് മറ്റൊരു ഭരണാധികാരിയുടെയും കാലങ്ങളില് നടക്കാത്ത പല പുരോഗമനപരമായ മാറ്റങ്ങളും ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ കീഴില് നടക്കുന്നതിന് എല്ലാവരും സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു. മനുഷ്യാവകാശത്തിനും അഭിപ്രായസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും വല്ലപ്പോഴുമെങ്കിലും അല്പസ്വല്പമൊക്കെ വിലകല്പ്പിക്കപെട്ടു. ഉള്ള കാര്യം തുറന്നെഴുതുന്നതിന് പത്രപ്രവര്ത്തകരെ ജയിലില്പ്പിടിച്ചിടുക എന്നത് പഴങ്കഥയാകാന് തുടങ്ങി. മറ്റു പലരെയും പോലെ എനിക്കും അല്പസ്വല്പം ഊര്ജ്ജവും ധൈര്യവുമൊക്കെ കിട്ടി. പിന്നെ ഒന്നും നോക്കിയില്ല. പാസ്സ്വേഡ് ഒക്കെ ദൂരെക്കളഞ്ഞു. ബ്ലോഗ് തുറന്നുമലര്ത്തിയിട്ട് എഴുതാന് തുടങ്ങി. ആ ബ്ലോഗാണ് എന്റെ ഈ ബ്ലോഗ്. ഒന്നില് പിഴച്ചാല് മൂന്നില് എന്ന് ആള്ക്കാര് പറയുന്നു. അതുകൊണ്ടാണോ ആവോ. എങ്കിലും ഇപ്പോഴും ഒന്നും അത്ര ഉറപ്പിക്കാന് പറ്റില്ല. എപ്പോള് വേണമെങ്കിലും എന്തും സംഭവിക്കാം. ഇപ്പോഴും വീട്ടിലായാലും ജോലിസ്ഥലത്തായാലും പുറത്തായാലും അസാധാരണമായ ഒരനക്കമോ ശബ്ദമോ കേട്ടാല് ഞാന് ഞെട്ടിത്തിരിഞ്ഞുനോക്കിപ്പോകുന്നു. എപ്പോഴാണ് വാതിലില് ഒരു മുട്ടുകേള്ക്കുക എന്നു ഭയന്നുകൊണ്ട് ഓരോ രാത്രിയും ഹൃദയമിടിപ്പുകളുടെ ഭയപ്പെടുത്തുന്ന ശബ്ദം ശ്രവിച്ചുകൊണ്ട് ഞാന് ഉറങ്ങാന് കിടക്കുന്നു.
മനുഷ്യനോടുള്ള ആത്മവിശ്വാസം കൈവിട്ടുപോകുമ്പോഴൊക്കെ കൂട്ടിന് പ്രകൃതിയുണ്ടായിരുന്നു എപ്പോഴും. ഒരു വശത്ത് ഈന്തപ്പനകളുടെ തിങ്ങിയ പച്ച കണ്ണുകളെയും കരളിനെയും കുളിരണിയിച്ചപ്പോള് മറുവശത്ത് മണല്ക്കൂനകള് പരന്ന മരുഭൂമിയുടെ അപാരത മനസ്സില് നിറച്ച വിസ്മയമുള്ക്കൊള്ളാന് കഴിയാതെ കൈകൂപ്പിപ്പോയി! വേനലിലെ കൊടുംചൂടുള്ള കാറ്റ് മുഖത്തെ പൊള്ളിച്ച് തഴുകിനീങ്ങുമ്പോഴുള്ള അനുഭൂതി നാട്ടിലില്ലല്ലോ. ദൈവത്തെ ആരാധിക്കുവാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യമല്ലാതെ മറ്റു പല കാര്യങ്ങളിലും കാര്യമായ സ്വാതന്ത്ര്യമില്ലാത്തതുകൊണ്ട് എനിക്ക് എന്റേതായ ഒരു ലോകം രൂപപ്പെടുത്തേണ്ടിവന്നു. ആ ചിന്തകളുടെയും ഭാവനകളുടെയും സ്വതന്ത്രമായ ലോകത്ത് ഞാന് മനോഹരമായി ജീവിച്ചു. ഏകാന്തതയുടെ മധു വേണ്ടുവോളം നുകര്ന്നു. അങ്ങനെ ഏകാന്തതയെ സ്നേഹിക്കാന് ഈനാട് എന്നെ പഠിപ്പിച്ചു. ഒരുപക്ഷേ ഏകാന്തതയെ എനിക്കെന്നും ഇഷ്ടമായിരുന്നിരിക്കണം. പക്ഷേ നാട്ടില് ഏകാന്തമായിരിക്കാനുള്ള അവസരങ്ങളില്ലാത്തതുകൊണ്ടായിരിക്കണം എനിക്കത് മനസ്സിലാകാതെ പോയത്. ഇനി നാട്ടില് പോകുമ്പോള് ഏകാന്തത തേടിയലയുക എന്നതായിരിക്കും ഏറ്റവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള കാര്യം.
എനിക്ക് പ്രിയപ്പെട്ട രാജാവായ അബ്ദുള്ളയെക്കുറിച്ച് രണ്ടുവാക്ക് പറയാതെ ഈ പോസ്റ്റ് എങ്ങനെ അവസാനിപ്പിക്കും? സൗദിയെ സ്നേഹിക്കാനുള്ള ഒരു പ്രധാനകാരണം അദ്ദേഹമാണല്ലോ. മുന്പുണ്ടായിരുന്ന സൗദി ഭരണാധികാരികള്ക്കൊക്കെ ഞാനും എന്റെ തട്ടാനും എന്ന ചിന്താഗതിയായിരുന്നു. ഒരു രാജ്യവുമായും നേരേചൊവ്വെയുള്ള നയതന്ത്രബന്ധങ്ങള് സ്ഥാപിക്കാതെ ഈ രാജ്യത്തെ ഒരു ഒറ്റപ്പെട്ട ദ്വീപ് പോലെയാക്കി മാറ്റി. പ്രതിരോധകാര്യങ്ങളിലും മറ്റും ഇത്ര ദുര്ബലമായ ഒരു രാജ്യത്തെ ആരെങ്കിലും കേറി ആക്രമിച്ചാല്പോലും പിന്തുണച്ചുകൊണ്ട് ഒരു വാക്കുപോലും പറയാന് ഒരു രാജ്യവും ഉണ്ടാകില്ല എന്നര്ത്ഥം. ഈ കുഴപ്പം ശരിക്ക് മനസ്സിലാക്കിയതുകൊണ്ടാവണം അദ്ദേഹം അധികാരമേറ്റയുടനെ പ്രധാനരാജ്യങ്ങളെല്ലാം സന്ദര്ശിക്കാന് പോയത്. പ്രത്യേകിച്ച് മൂന്നാം ലോകരാഷ്ട്രങ്ങള്. ഇന്ത്യയുമായി വളരെ നല്ല ഒരു ബന്ധം അദ്ദേഹം ഇതിനകം സ്ഥാപിച്ചുകഴിഞ്ഞു. വീട്ടിലെ ആണുങ്ങള് കൂടെയില്ലാതെ ഒറ്റക്ക് എവിടെയും പെണ്ണുങ്ങള്ക്ക് സഞ്ചരിക്കാന് സ്വാതന്ത്ര്യമില്ലാത്ത നാട്ടില്നിന്ന് അമ്പതോളം പെണ്കുട്ടികളുടെ സംഘം ഇന്ത്യയെ അറിയാനായി ഇന്ത്യയിലേക്ക് യാത്രനടത്തി. ശരീരം മൂടുന്ന കറുത്ത അബായയോ മുഖം മൂടുന്ന മൂടുപടമോ ഇല്ലാതെ. ഇത് സൗദിചരിത്രത്തിലാദ്യം. പെണ്ണുങ്ങള്ക്ക് ജോലി ചെയ്യാന് അനുവാദമില്ലാതിരുന്ന നാട്ടില് ഇന്ന് പല സ്ഥാപനങ്ങളിലും പെണ്കുട്ടികള് ജോലി ചെയ്യുന്നു. ഉന്നതവിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ പോരായ്മ പാശ്ചാത്യശക്തികള്ക്ക് ഈ നാടിനെ ചൂഷണം ചെയ്യാനുള്ള വളം വെച്ചുകൊടുത്തതുകാരണം അബ്ദുള്ള നാടൊട്ടുക്കും പുതിയ സര്വ്വകലാശാലകള് സ്ഥാപിക്കാനുള്ള സത്വരനടപടികള് കൈക്കൊണ്ടു. കാരണം ഇന്ന് ഇവിടെ നിലവിലുള്ള യൂണിവേഴ്സിറ്റികളുടെ എണ്ണം ഒരു കൈയ്യിന്റെ വിരലുകള് കൊണ്ടെണ്ണിത്തീര്ക്കാന് പറ്റും. പത്രം, ഇന്റര്നറ്റ് തുടങ്ങിയ മാധ്യമങ്ങളുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം വര്ദ്ധിച്ചുകൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു. രണ്ടുവര്ഷം മുന്പ് പത്രപ്രവര്ത്തകരെ ജയിലിലടയ്ക്കുക പതിവായിരുന്നെങ്കില് ഇന്നത് പഴങ്കഥയായിരിക്കുന്നു. ഇന്റര്നറ്റില് മുന്പ് blogger.com എത്ര പ്രാവശ്യം ബ്ലോക്ക് ചെയ്തിരിക്കുന്നു! ഇന്ന് അതും ഇല്ല. എത്രയോ ബ്ലോഗുകള് മുന്പ് ബ്ലോക്ക് ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ആ പ്രവണതയും ഇന്ന് ഏതാണ്ട് അവസാനിച്ചിരിക്കുന്നു. എതാനും മാസങ്ങള്ക്കുമുന്പ്വരെ മതമേധാവികള് കൈകാര്യം ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്ന ഇന്റര്നറ്റ് ശൃംഖല ഇന്ന് അവരുടെ കൈയ്യില്നിന്ന് വേര്പ്പെടുത്തി കമ്മ്യൂണിക്കേഷന് മന്ത്രാലയത്തിന്റെ കീഴില് കൊണ്ടുവന്നിരിക്കുന്നു. ഖുറാന് പാരായണം മാത്രം കാണിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന സൗദിടെലിവിഷനില് ഇന്ന് ആണ്കുട്ടികളും പെണ്കുട്ടികളും ഒന്നിച്ചിരുന്ന് കാര്യങ്ങള് ചര്ച്ച ചെയ്യുന്നു. രണ്ട് മനുഷ്യാവകാശകമ്മിറ്റികള് ഇന്ന് സൗദിയില് പ്രവര്ത്തിക്കുന്നു. നീതി ലഭിക്കാത്ത കേസുകളില് നിവേദനവുമായി ജനത്തിന് രാജാവിനെ നേരിട്ടുകണ്ട് സങ്കടം ബോധിപ്പിക്കാമെന്നുവന്നു. സിനിമാശാലകളില്ലാത്ത നാട്ടില് ജിദ്ദയില് ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവല് നടന്നു. സ്ത്രീകളുടെ ഫാഷന് പരേഡും നടന്നു ഇവിടെ(സ്ത്രീകള്ക്ക് മാത്രമേ പ്രവേശനമുണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ എങ്കില്ക്കൂടി). പുസ്തകങ്ങളും വായനയും അറിവുനേടലും പുസ്തകപ്രേമികളും ഒക്കെ അപൂര്വ്വസംഗതികളായ നാട്ടില് ആദ്യമായി പുസ്തകമേളയും നടന്നു. ഖുറാന് ഭരണകൂടമായിട്ടുള്ള നാട്ടില് മതമേധാവികളുടെ വിധികല്പനകള് ദൈവികകല്പനകള് തന്നെയായതുകാരണം അതൊന്നും ആരും ചോദ്യം ചെയ്യാറില്ലായിരുന്നു. പക്ഷേ മനുഷ്യത്വത്തിന്റെ ദൃഷ്ടിയിലൂടെ നോക്കുമ്പോള് കുറ്റമില്ലാത്ത പല കേസുകളിലും അബ്ദുള്ളരാജാവ് ഇടപെട്ട് 'കുറ്റവാളികളെ' നിരുപാധികം മോചിപ്പിച്ചു വിട്ടയച്ചു. മറ്റുള്ളവരെ ശിക്ഷിക്കുന്ന മതമേധാവികള്ക്ക് സ്വയം ഒരു നിയമവും ബാധകമായിരുന്നില്ല. പക്ഷേ ഇന്ന് തങ്ങള് ചെയ്ത തെറ്റുകള്ക്ക് സൗദിചരിത്രത്തിലാദ്യമായി ഒരുകൂട്ടം മതമേധാവികള് കോടതികയറിയിരിക്കുന്നു; ഇപ്പോഴും വിചാരണ നേരിട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഒത്തൊരുമയില്ലാത്ത മദ്ധ്യപൗരസ്ത്യരാഷ്ട്രങ്ങള് തമ്മില് സൗഹൃദവും ഐക്യവും സ്ഥാപിക്കാന്വേണ്ടി അബ്ദുള്ളരാജാവ് മുന്കൈയ്യെടുത്ത് നടത്തുന്ന പ്രയത്നങ്ങള് ഇന്നത്തേതുപോലെ തുടര്ന്നുമുണ്ടായാല് അഞ്ചോ പത്തോ വര്ഷങ്ങള്ക്കുള്ളില് അദ്ദേഹത്തിന് സമാധാനത്തിനുള്ള നോബല് സമ്മാനം ലഭിച്ചില്ലെങ്കിലേ അദ്ഭുതമുള്ളൂ.സ്വദേശികളും വിദേശികളും ഒരേ രീതിയില് ഇത്രയധികം സ്നേഹിക്കുകയും അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുള്ള മറ്റൊരു ഭരണാധികാരി ഈ നാട്ടില് മുന്പുണ്ടായിട്ടുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നില്ല.
എങ്കിലും ഇനിയും കാര്യങ്ങള് എത്രയോ ദൂരം പോകാനിരിക്കുന്നു. അതിനെത്ര സമയമെടുക്കുമെന്ന് ഒരു ഊഹവുമില്ല.
സൗദി അറേബ്യയില്നിന്നുള്ള എന്റെ അവസാനത്തെ പോസ്റ്റാണ് ഇത്. ഇതൊരു വളരെ വളരെ വളരെ അപൂര്ണ്ണമായ പോസ്റ്റാണ്. കാര്യങ്ങളുടെ ചെറിയ ഒരംശം മാത്രമേ ഇവിടെ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. ഈ നാടിനെ സ്നേഹിക്കാനും വെറുക്കാനും ഇനിയും നൂറുനൂറ് കാരണങ്ങളുണ്ട്. അതെല്ലാം നിരത്തിയാല് ഈ പോസ്റ്റ് വല്ലാതെ നീണ്ടുപോകും. അതുകൊണ്ട് അതിനു തുനിയുന്നില്ല. അതിനു സമയവുമില്ല.
ഏതായാലും സൗദീ, ഞാന് പോകുന്നു.
ഞാന് നിന്നെ സ്നേഹിക്കുന്നു;
വെറുക്കുകയും.. അല്ല, വെറുക്കാന് ശ്രമിക്കുകയും, ചെയ്യുന്നു!
